SƠ LƯỢC QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA TRƯỜNG
1. THUỞ DỰNG TRƯỜNG
Trường trung học phổ thông Đô Lương 2 được thành lập năm 1965. Trải qua bao thăng trầm cùng lịch sử dân tộc, gần 60 năm qua trường từng bước đi lên, phát triển vững mạnh góp phần đào tạo bao nhân lực và nhân tài cho đất nước.
Trường đóng trên địa bàn xóm 2 xã Lam Sơn huyện Đô Lương tỉnh Nghệ An. Nơi đây thuộc làng Bạch Đường có từ thời Lý, đến triều Nguyễn đổi thành Bạch Ngọc là một vùng trung du nằm phía tả ngạn sông Lam, cách thị trấn Đô Lương khoảng 7km và cách thành phố Vinh 70 km là một vùng địa linh, phong cảnh hữu tình, có nền văn minh sớm, người dân nổi tiếng với truyền thống trung tín và hiếu học. Đây cũng là nơi trường phổ thông cấp 3 Huỳnh Thúc Kháng - tiền thân là trường Quốc học Vinh, từng đóng (từ năm 1949 đến 1955).
Cội nguồn của trường THPT Đô Lương 2 là trường cấp 3 Anh Sơn thành lập năm 1959. Năm 1963, tách huyện Đô Lương, đổi tên là cấp 3 Đô Lương. Năm học 1964 - 1965, một số lớp chuyển về làng Bạch Ngọc thành phân hiệu 2, sang năm học 1965 - 1966, để đáp ứng nhu cầu dạy học, phát triển văn hóa giáo dục các xã miền núi của huyện Đô Lương, UBND Tỉnh và Ty Giáo dục Nghệ An quyết định phát triển thành trường cấp 3 Đô Lương 2 đóng tại xã Ngọc Sơn. Trường THPT Đô Lương 2 chính thức có từ ngày đó.
Hội đồng nhà trường ban đầu gồm 15 thầy giáo trong đó thầy Trần Canh quyền Hiệu trưởng, thầy Cao Tiến Đăng là Bí thư Chi bộ. Học sinh chủ yếu là con em các xã Ngọc, Lam, Bồi, Nam, Bắc, Đặng, Giang, Hồng, Tràng, Bài… Trường có ba khối 8, 9, 10 gồm 6 lớp. Trong những năm tháng chiến tranh thầy trò cùng nhân dân đào hào sâu bao quanh, dựng lán tranh tre để học và có khi học trong nhà thờ của dân.
Năm học 1966 -1967, chiến tranh càng ác liệt, để có địa thế an toàn và trung tâm, trường chuyển về chòm Hy Sinh và chòm Dũng Cảm xã Lam Sơn. Thầy giáo Trần Cường làm hiệu trưởng đầu tiên của trường. Thầy Cao Tiến Đăng là Phó hiệu trưởng và Bí thư chi bộ. trong những năm đó để đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân, trường có thêm các lớp Bổ túc văn hóa.
2. ĐI QUA SÓNG GIÓ CHIẾN TRANH
Những năm học từ 1967 đến 1975 đã ghi lại nhiều sự kiện đặc biệt của trường trong hành trình lịch sử của dân tộc. Từ tháng 8 năm 1967 đến tháng 5 năm1974 các lớp “Toán đặc biệt” của tỉnh về học tập tại đây gồm 6 khóa, do các thầy giáo Nguyễn Khắc Tuệ, thầy Nguyễn Duy Tĩnh, thầy Nguyễn Tiến Lễ đảm nhận dạy chuyên Toán, các môn khác do giáo viên của trường trực tiếp giảng dạy. Sau Hiệp định Pa ri, hòa bình lập lại ở miền Bắc, mùa thu năm 1974 các lớp Chuyên toán chuyển về Diễn Châu đặt nền móng để thành lập trường Chuyên Phan Bội Châu ngày nay. Tuy khó khăn gian khổ, thiếu thốn sách vở, tài liệu, phương tiện dạy học… song hào khí chiến thắng của dân tộc đã tạo động lực cho thầy trò tích cực sáng tạo phấn đấu dạy tốt học tốt từng bước nâng cao chất lượng và đã đạt được thành tích xuất sắc trong các kỳ thi học sinh giỏi tỉnh, học sinh giỏi toàn miền Bắc như anh Vũ Quốc Phóng, Nguyễn Sót, Nguyễn Phương Sơn… góp phần tô thắm bảng vàng truyền thống đáng tự hào của trường. Cùng với phong trào học tập, các phong trào hoạt động lao động tăng gia sản xuất, thi đua yêu nước cũng phát triển mạnh mẽ.
Hoà chung không khí của cả nước ra trận, từ tháng 2 năm 1968 trở đi có hàng trăm học sinh và một số thầy giáo của trường đã xếp bút nghiên lên đường chiến đấu góp phần không nhỏ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước cũng như sự nghiệp thống nhất và bảo vệ hòa bình đất nước sau này. Đặc biệt có 73 liệt sĩ (gồm 1 thầy giáo và 72 HS) trong đó có ba người được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu AHLLVTND đó là anh hùng Nguyễn Quốc Thất (quê ở Đà Sơn), anh hùng Hoàng Hữu Thanh (quê Bồi Sơn), anh hùng Lê Hữu Hòe (quê Lam Sơn). Sự cống hiến và hy sinh anh dũng của các anh đã tô đậm thêm truyền thống yêu nước vẻ vang của dân tộc, là niềm tự hào của quê hương Đô Lương và mái trường THPT Đô Lương 2. Sau chiến tranh, có những người tiếp tục phục vụ trong quân đội đã trở thành những sỹ quan cao cấp, một số người trở về trường cũ tiếp tục sự nghiệp trồng người và rất nhiều người thành công trên nhiều lĩnh vực khác.
Từ năm 1973, chiến tranh phá hoại chấm dứt ở miền Bắc, trường chuyển về đồi Kẻ Mẻn (vị trí ngày nay) quy mô của trường phát triển số lớp học tăng lên thành 18 lớp. Phong trào dạy tốt học tốt được phát động mạnh mẽ cùng với phong trào tăng gia sản xuất xây dựng trường, cải thiện đời sống giáo viên, học sinh và nâng cao chất lượng dạy học. Trải qua 10 năm đầu xây dựng trưởng thành trong khói lửa chiến tranh, thầy trò Trường Cấp 3 Đô Lương 2 đã vượt lên tất cả vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, trở thành là đơn vị văn hóa giáo dục điển hình hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó.
3. CHUYỂN MÌNH CÙNG DÂN TỘC
Từ năm 1975 đến năm 1996, gánh chịu hậu quả nặng nề của chiến tranh và thời kì quá độ, đời sống nhân dân hết sức khó khăn. Ngành Giáo dục Nghệ Tĩnh nói chung, Trường cấp 3 Đô Lương 2 nói riêng không nằm ngoài thử thách ấy.
Năm học 1991 - 1992, số học sinh giảm sút từ chỗ 18 lớp trường thu hẹp dần và trở về con số xuất phát ban đầu là 6 lớp. Thực hiện lời dạy của Bác Hồ: “Dù khó khăn gian khổ đến mấy cũng phải dạy tốt, học tốt”. Từ năm học 1991 - 1992 đến năm học 1995 - 1996, trường cấp 2 Bồi Sơn và cấp 2 Lam Sơn nhập với trường cấp 3 Đô Lương lấy tên chung là Trường PTTH cấp 2, 3 Đô Lương 2. Số lớp tăng dần lên đến thời điểm cao nhất là 24 lớp, hội đồng cán bộ và nhà giáo lên đến con số 48 người.
Với sự nỗ lực hết mình của thầy Hiệu trưởng Nguyễn Cảnh Lương cùng các thầy giáo cô giáo và hơn 800 học sinh, phong trào ngày càng được nâng cao trên mọi phương diện. Các thầy giáo cô giáo tích cực trong hoạt động chuyên môn như nghiên cứu sáng tạo đồ dùng dạy học, đúc rút sáng kiến kinh nghiệm, tổ chức và tham gia thi giáo viên giỏi trường, giáo viên giỏi tỉnh, bồi dưỡng học sinh giỏi tỉnh đạt kết quả cao, số học sinh giỏi toàn diện, học sinh tiên tiến tăng lên đáng kể góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của Nhà trường.
Hai mươi năm chuyển mình cùng dân tộc, Trường THPT Đô Lương 2 đã bắt nhịp cùng ngành giáo dục của tỉnh nhà vươn cao vươn xa trên hành trình vẻ vang sự nghiệp trồng người ở vùng đất học Bạch Ngọc Đô Lương.
4. VỮNG VÀNG TIẾN BƯỚC
Năm học 1996 đến nay, trải qua gần ba mươi năm với các thế hệ hiệu trưởng nối tiếp là thầy Nguyễn Duy Đào (1999 - 2003), thầy Nguyễn Thanh Long (2003 - 2014), thầy Nguyễn Đình Vỹ (2014 - 2023) và nay là thầy Trần Văn Trung, trường không ngừng phát triển mạnh mẽ về số lượng và chất lượng, quy mô trường lớp ngày càng tăng, sự nghiệp giáo dục khởi sắc. Năm học 1996 - 1997 trường có 12 lớp, hàng năm tăng dần lên và đạt đỉnh cao là 51 lớp (có ba hệ: công lập, bán công và bổ túc) vào các năm 2003 - 2005. Từ những nhà tranh vách đất, trường được “ngói hóa” và giờ đây đã được “tầng hóa”. Khuôn viên của trường rộng rãi, bằng phẳng với diện tích là 36.231,89 m2, Trường có 41 phòng học kiên cố, trong đó 36 phòng học văn hóa phục vụ tốt cho công tác giảng dạy và 5 phòng học chức năng. Có 14 phòng làm việc của Hiệu vụ, nhân viên và các tổ chức đoàn thể, có một nhà đa chức năng hiện đại, có hội trường, khu nhà để xe cho giáo viên và học sinh. Thư viện gần một vạn đầu sách giáo khoa và sách tham khảo, có hai phòng vi tính để thực hành, sân bóng đá, sân cầu lông, bóng chuyền, bóng bàn…để luyện tập thể thao.
Các tổ chức, đoàn thể đều được phân công nhiệm vụ rõ ràng, hoạt động vừa tự chủ vừa phối hợp nhịp nhàng với nhau để phát huy tốt sức mạnh tập thể và đã thực hiện tốt các phong trào thi đua như: “Đổi mới sáng tạo trong dạy và học”, “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” “Xây dựng trường học Hạnh phúc”, “Xanh, sạch, đẹp, bảo đảm an toàn vệ sinh lao động”, “Chăm sóc bảo vệ quyền lợi và trách nhiệm của người lao động”, “Giỏi việc trường đảm việc nhà”… để không ngừng đưa chất lượng dạy học đi lên.
Công đoàn đã tích cực trong công tác thực hiện quy chế dân chủ, bảo vệ quyền lợi của người lao động, tuyên truyền các chủ trương chính sách, bình đẳng giới, nêu cao tinh thần tương thân tương ái và trách nhiệm với cộng đồng như Hiến máu Nhân đạo, ủng hộ các quỹ phòng chống bão lụt, mái ấm công đoàn, ủng hộ người nghèo, giáo viên, học sinh gặp rủi ro. Tiến hành lập quỹ tham quan, quỹ thăm hỏi hiếu hỉ... tổ chức nhiều chuyến tham quan du lịch học tập có ý nghĩa, tổ chức giao lưu và động viên kịp thời tới đoàn viên và thân nhân đặc biệt là các ngày lễ như chúc Tết mừng thọ các cụ, Quốc tế phụ nữ, Thương binh liệt sỹ, Tết trung thu, Quốc tế người cao tuổi …
Đoàn trường là một tổ chức quan trọng trong hoạt động nề nếp và phong trào bề nổi của trường, của huyện như hội thi Tiếng hát làng Sen, lễ hội đền Quả Sơn… Đoàn trường đã góp phần quan trọng trong việc giáo dục đạo đức tư tưởng của đoàn viên, thanh niên qua tổ tư vấn học đường, các buổi lao động, ngoại khóa ở đền Quả Sơn, chùa Bà Bụt, “kế hoạch nhỏ”, phong trào thể dục thể thao, các trò chơi dân gian, các cuộc thi “Rung chuông vàng”, thi viết “Khi tôi 18”… giúp các em hiểu biết về truyền thống quê hương và nâng cao ý thức tự tôn dân tộc.
Các tổ chuyên môn tích cực trong việc tự học tập, bồi dưỡng và hỗ trợ lẫn nhau đổi mới phương pháp, trau dồi đạo đức để nâng cao chất lượng dạy học. Đặc biệt, phong trào học cao học và viết sáng kiến kinh nghiệm rất mạnh trở thành một điểm sáng của tỉnh. Các tổ chuyên môn đã thành lập các CLB với nhiều hoạt động phong phú giúp các em thêm yêu các môn học và phát huy năng khiếu của bản thân. Nhiều năm tỉ lệ đậu tốt nghiệp 100%, học sinh giỏi tỉnh đạt tỷ lệ cao và có nhiều giải cao như giải nhất như môn Sinh, môn Toán, môn Lý… Học sinh giỏi toàn diện cũng không ngừng tăng lên có năm đạt hơn 12 %. Số lượng học sinh đậu đại học ngày càng tăng đặc biệt có nhiều em đạt điểm cao được Chủ tịch UBND Tỉnh tặng bằng khen như em Tất Châu, em Hoài Thu, em Hoàng Huyền, em Lê Hào, Phùng Lễ, em Nguyễn Giang, em Lê Thảo, em Nguyễn Trang, em Mạnh Cường… Nhiều thầy cô giáo đạt thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua, giảng dạy…
Mặc dù đóng trên địa bàn miền núi, điều kiện dạy học còn nhiều khó khăn song với một đội ngũ giáo viên chuyên môn vững vàng, năng động nhiệt tình, cùng sự phối hợp tốt giữa các tổ chức đoàn thể trong trường, gần 60 năm qua thầy trò đã nỗ lực hết mình để trường THPT Đô Lương 2 thực sự phát triển vững mạnh khẳng định vị thế của trường với hai dấu ấn đặc biệt sâu sắc là Kỷ niệm 50 năm thành lập trường, đón nhận Bằng khen của Thủ tướng (tháng 11 năm 2015) và Quyết định công nhận Trường đạt chuẩn Quốc gia (tháng 11 năm 2023). Năm học 2024 - 2025 trường có 36 lớp với tổng số 1582 học sinh, có 90 cán bộ, viên chức, người lao động. Chi bộ gồm 67 đảng viên luôn làm tốt vai trò định hướng, cố vấn cho mọi hoạt động của nhà trường, nhiều năm liền đạt danh hiệu “Chi bộ vững mạnh”; Công đoàn gồm: 90 đoàn viên; Đoàn thanh niên gồm 37 chi đoàn; Hội đồng trường; Hội Cha mẹ học sinh; 5 tổ chuyên môn và 1 tổ Văn phòng.
Tập thể giáo viên 100% đạt chuẩn và trên chuẩn trong đó có 42 giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, 21 giáo viên được đào tạo thạc sỹ, hàng năm có nhiều giáo viên được tặng thưởng Bằng khen, giấy khen của các cấp, đạt danh hiệu Chiến sỹ thi đua cấp cơ sở, cấp tỉnh, Sáng kiến kinh nghiệm cấp ngành, cấp tỉnh…
Gần 60 năm xây dựng và trưởng thành, để thích ứng với từng thời kì lịch sử của dân tộc trường Đô Lương 2 đã ba lần đổi tên và ghi danh Trường THPT Đô Lương 2 từ năm 1996 cho đến bây giờ. Các thế hệ thầy cô nối tiếp nhau: 6 Hiệu trưởng, 11 Bí thư chi bộ, 10 Chủ tịch Công đoàn… và gần 300 lượt thầy cô giáo đã nỗ lực hết mình bằng trí tuệ, tâm huyết và niềm tin vào sự nghiệp vẻ vang của người giáo viên nhân dân và niềm tự hào của địa chỉ đỏ Đô Lương đã nuôi dưỡng, đào tạo 56 khóa học với hàng ngàn hàng vạn học sinh trưởng thành bay khắp mọi miền Tổ quốc góp sức xây dựng quê hương đất nước Việt Nam giàu đẹp và hội nhập. Trong số đó nhiều người đã giữ những vai trò trọng trách của nước nhà như: nguyên Thứ trưởng Bộ Thương mại Lê Danh Vĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ thông tin truyền thông Nguyễn Minh Hồng… Nhiều người đã được phong tặng danh hiệu cao quý - Nhà giáo ưu tú như NGƯT Nguyễn Cảnh Sơn, NGƯT Phạm Văn Thanh, NGƯT Đậu Văn Ngọ, NGƯT Trần Hy, NGƯT Nguyễn Trọng Bé, NGƯT Trần Thị Lan… Nhiều học sinh của trường đã trưởng thành đảm nhận chức vụ quan trọng có nhiều đóng góp cho quê hương như nguyên PCT Tỉnh Hoàng Trần Ky, UVTV Tỉnh ủy Tô Hồng Hải, nguyên CT huyện Đô Lương Lê Minh Giang…
Bên dòng sông quê hương, gần 60 năm trôi qua trường THPT Đô Lương 2 đã đối mặt không ít khó khăn và thách thức, đặc biệt trước sự thay đổi của thời đại 4.0. Nhưng trong hành trình phát triển của mình trường như dòng sông Lam vừa hiền hòa vừa mãnh liệt, biết cách vượt qua những thác ghềnh để vươn mình ra biển lớn hòa mình vào đại đương mênh mông. Những thành công của học trò trên mọi miền Tổ quốc đã chứng minh cho thế và lực của nhà trường ngày càng đi lên. Với thế tựa núi nhìn sông vững chãi, hôm nay chúng ta tin tưởng thế hệ thầy và trò Trường THPT Đô Lương 2 sẽ viết tiếp những trang sử đẹp nhất của nhà trường, tạo bệ phóng cho các em học sinh vươn tới đỉnh cao của ước mơ, chắp cánh cho các em bay cao, bay xa trong quá trình hội nhập của đất nước, trong xu thế toàn cầu.
Đô Lương 10/2024